Son dönemde hem yerel hem de ulusal basında, özellikle Muğla bölgesinde çıkan tekne yangınlarının sıklığı göz ardı edilemez boyutlara ulaştı. Bu nedenle Deniz Delileri olarak, yapılan bireysel denetimler, gözlemler ve kontroller neticesinde; marinalar ve belediye iskelelerinde uluslararası güvenlik standartları olan SOLAS ve MARPOL kurallarına uyulmadığı tespit edildi.

Yangın güvenliği, can güvenliği ve çevre kirliliğine ilişkin hayati kuralların ihmal edildiği, bütün bu eksikliklerin yangınları söndürülemez hale getirdiği ve çevreye ciddi zarar verdiği gözlemlenmiştir. Bugün, 11 Haziran 2025 itibarıyla Göcek’te yaşanan yangınla birlikte, sadece 2025 yılı içinde Muğla bölgesinde çıkan tekne yangını sayısı dört olmuştur (3 Mart – Bozburun, 10 Nisan – Karagözler/Fethiye, 5 Haziran – Bozburun, 11 Haziran – Göcek). Yalnızca bu dört olayda toplam maddi zarar yaklaşık 25 milyon TL seviyesindedir. Tüm bu nedenlerle, bu bilgilendirme yazısını kamuoyuyla paylaşmayı gerekli gördük.

Türkiye'deki Marinalarda SOLAS İhlali ve Güncel Durum Hakkında Bilgilendirme
Türkiye’deki hiçbir marina ve belediye iskelesi, Türkiye'nin tarafı olduğu uluslararası sözleşmelerden biri olan SOLAS (Denizde Can Güvenliği Sözleşmesi) kapsamında öngörülen yükümlülüklere tam olarak uymamaktadır. Bu sözleşme, Birleşmiş Milletler'e bağlı Uluslararası Denizcilik Örgütü (IMO) tarafından yürütülmekte olup, ülkemiz 1980’lerden bu yana bu kurallara resmen taraftır.

SOLAS’a Göre Marina ve İskelelerde Bulunması Zorunlu Unsurlar
• • Her 15 metrede bir: Min. 6 kg kapasiteli kuru kimyevi tozlu yangın söndürücü (ABC sınıfı)
• • Köpüklü söndürücüler ve CO₂ bazlı sistemler (elektrik ve yakıt kaynaklı yangınlar için)
• • Yangın dolapları: Lans, hortum, vana içeren, çalışır durumdaki su sistemleri
• • Yangın butonları ve uyarı sistemleri
• • Acil tahliye planları ve yönlendirme levhaları
• • Yangın tatbikatları (personel ve tekne sahipleriyle birlikte yılda en az 1 kez)
• • Yangın ihbar ve alarm sistemleri
• • Yakıt dolum alanlarında özel önlemler ve tecrit edici sistemler
• • Personelin yangın söndürme ve tahliye eğitimi almış olması
Türkiye’deki Durum ve Güncel Gözlemler
Ne yazık ki Türkiye’deki marinaların ve belediyeye ait iskelelerin neredeyse tamamı, yukarıda belirtilen zorunlulukların ya hiçbirine ya da yalnızca çok küçük bir kısmına uymaktadır. Özellikle yüksek bağlama ücretleri alınan marinalarda bile bu ihmal gözlenmektedir. Örneğin, Marmaris Netsel Marina 45-50 feet bir tekneden yıllık 30-40 bin Euro ücret almasına rağmen, yangın dolaplarında bulunan yangın söndürücülerin 15 yıldır değiştirilmediği belgelenmiştir. Bu eksiklikler kullanıcılar tarafından paylaşıldıktan sonra bazı değişiklikler yapılmış, ancak halen kuru kimyevi söndürücüler gibi temel gereçler bulunmamaktadır.

Marinalarda meydana gelen yangınlarda marina yönetimleri yangına doğrudan müdahale edememekte, itfaiye, AKUT veya belediye ekiplerine muhtaç kalmaktadır. Bu eksiklikler sadece mal kaybına değil, can güvenliğini de ciddi şekilde tehlikeye atmaktadır. Yangına müdahale edilememesinin temel sebebi SOLAS kurallarına uyulmamasıdır.

Bu kapsamda, teknesinde yangın çıkan ve sigorta ile sorun yaşayan vatandaşlarımızın, marina ya da iskele işletmesinin uluslararası normlara uymadığını belgelemeleri halinde, doğrudan ilgili kurumdan (marina, belediye, liman işletmesi) zararın tamamını hukuken tahsil etme hakları bulunmaktadır.

Bu nedenle tüm marinalara ve belediye iskelelerine, başta can güvenliği olmak üzere mal güvenliğini sağlamak için uluslararası SOLAS ve MARPOL kurallarına eksiksiz şekilde uyum sağlamaları yönünde yasal zorunluluk getirilmesi gerekmektedir. Yetkili kurumlar tarafından marinalara bu konuda denetim ve talimat verilmelidir.

Vatandaşlarımızdan ricamız, bulunduğunuz bölgelerdeki marina ve iskeleleri gözlemleyerek yukarıda belirtilen eksiklikleri tespit etmeleri, belgelemeleri ve aşağıdaki resmi kurumlara şikayetlerini iletmeleridir:

Şikayet Edilebilecek Kurumlar
• • T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı – Alo 181 / e-Devlet
• • Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı – Tersane ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü
• • Bulunduğunuz ilin belediyesi – İmar ve yapı ruhsatları birimi
• • Liman Başkanlıkları
• • Uluslararası başvuru için: IMO, EMSA, EU Environmental Complaints Office
Uygulanabilecek Cezalar ve Hukuki Yaptırımlar
• • TCK Madde 204 – Kamu güvenliğini tehlikeye atan tesisler ve eksiklikler (3 yıla kadar hapis)
• • Çevre Kanunu – Madde 20: Tehlikeli madde kontrolü yapılmadığında 200.000 TL+ idari para cezası
• • Türk Borçlar Kanunu 49. madde – Haksız fiil kapsamında tazminat davası açılabilir
• • Sigorta Kanunu – Marina yangına sebep olan ihmalden dolayı zararın tamamını ödemek zorunda kalır