Peki, kimlerin telefonu dinlenebilir? Telefonların dinlenmesi hangi şartlara bağlıdır ve bunu kimler yapabilir? Konuyla ilgili hukuki süreci Avukat Pelin Karaçam anlattı.

“Telefon dinlemek ciddi bir müdahaledir”

Avukat Pelin Karaçam, telefon dinlemenin Anayasa ve Türk Ceza Kanunu kapsamında “özel hayatın gizliliğine” doğrudan müdahale anlamına geldiğini belirterek, “Bu yöntem, yalnızca çok sınırlı koşullarda, ciddi suç şüphesi varsa ve başka türlü delil elde etme olanağı yoksa hâkim kararıyla uygulanabilir” dedi.

Türkiye’de bir kişinin telefonunun dinlenmesi, yalnızca Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 135. maddesi uyarınca ve yargı kararıyla mümkündür. Karaçam, acele hâllerde savcının geçici olarak dinlemeye izin verebileceğini, ancak bu kararın 24 saat içinde hâkim onayına sunulmak zorunda olduğunu hatırlattı.

⸻

Kimler dinleme yapabilir?

Türkiye’de telefon dinleme yetkisi yalnızca şu kurumlara verilmiştir:
• Emniyet Genel Müdürlüğü (TEM, KOM, İstihbarat vb.)
• Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT)
• Jandarma İstihbarat Birimleri
• Cumhuriyet Savcılıkları

Bu kurumlar dışında, herhangi bir kişinin ya da özel şirketin başkasının telefonunu dinlemesi kesinlikle suçtur. Karaçam, “Özellikle son yıllarda artan dijital gözetim tartışmaları içinde, hukuka aykırı dinlemelerin hem cezai hem tazminat yönünden çok ciddi sonuçları olabilir” ifadelerini kullandı.

Keyfi dinleme yapan yandı

Mahkeme kararı olmadan yapılan her türlü dinleme, haberleşmenin gizliliğini ihlal suçu kapsamına giriyor. Bu suçu işleyenler hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası öngörülüyor. Suçun kamu görevlisi tarafından ya da basın yoluyla işlenmesi hâlinde ceza daha da artabiliyor.
Dinlenen kişiye bilgi verilir mi?
Avukat Pelin Karaçam’ın verdiği bilgiye göre, telefon dinlemeleri gizlilik içinde yürütülüyor. Dinleme sırasında kişiye herhangi bir bildirim yapılmıyor. Şayet dinlemeye dayalı bir dava açılırsa, kişi bunu dava dosyasından öğrenebiliyor. Ancak dava açılmadan, doğrudan takipsizlik kararı verilirse, kişi dinlendiğinden hiç haberdar olmayabiliyor.