Hava sıcaklıklarının artması ve aşırı sıcak hava dalgalarının sıkça yaşanması, insanların günlük yaşamlarını etkileyen önemli faktörlerden biridir. Aşırı sıcakların sadece fiziksel sağlık üzerinde değil, aynı zamanda psikolojik durumlar üzerinde de ciddi etkileri bulunmaktadır. Aşırı sıcaklarla beraberinde gelen yangın haberleri de hali hazırda psikolojimizi olumsuz etkilemektedir. Bunun için önlemi elden bırakmamalı ve daha dikkatli olmalıyız.

Aşırı sıcakların psikolojimiz üzerine etkilerine dair bir bakış:

1. Stres ve Anksiyete Artışı: Aşırı sıcak hava, vücut sıcaklığının artmasına ve vücutta terlemeyle birlikte sıvı kaybına neden olabilir. Bu durum fizyolojik olarak stres yaratabilir ve anksiyete seviyelerini artırabilir. Aynı zamanda, aşırı sıcaklar nedeniyle rahat uyuyamama, iştah kaybı ve huzursuzluk gibi faktörler de stres düzeyini yükseltebilir.

2. İrritabilite ve Öfke: Yüksek sıcaklıkların insanların sinir sistemini etkilediği bilinmektedir. Artan sıcaklık, insanların daha irritabl ve sinirli hissetmelerine neden olabilir. Bu durum, günlük ilişkilerde anlaşmazlıklara ve çatışmalara yol açabilir.

3. Motivasyon Kaybı: Aşırı sıcak hava, enerji seviyelerini düşürebilir ve motivasyon kaybına yol açabilir. İnsanlar genellikle sıcak havalarda daha az enerjik hissedebilirler ve bu da iş verimliliğini etkileyebilir.

4. Uyku Sorunları: Sıcak hava, uyku kalitesini olumsuz etkileyebilir. Vücudun uyumadan önce sıcaklığını düşürmesi gerektiği bilinmektedir. Ancak aşırı sıcak havalarda bu süreç aksayabilir ve uykuya dalma zorlaşabilir. İyi bir uyku alamamak da genel psikolojik durumu olumsuz etkileyebilir.

5. İzolasyon ve Sosyal Aktivitelerde Azalma: Aşırı sıcak hava, insanların dışarıda vakit geçirmesini zorlaştırabilir. Bu da sosyal aktivitelerde azalmaya ve izolasyon hissine yol açabilir. Özellikle yaşlı bireyler, çocuklar ve sağlık sorunları olan kişiler, aşırı sıcaklar nedeniyle dışarı çıkmaktan kaçınabilirler.

6. Depresyon Riski: Uzun süreli aşırı sıcak hava koşulları, depresyon riskini artırabilir. Isı stresi, kişinin genel mutluluğunu ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Ayrıca, aşırı sıcakların neden olduğu fiziksel rahatsızlıklar (örneğin, sıvı kaybı ve baş ağrıları), depresif semptomları da şiddetlendirebilir.

İnsan bedeni ve insan psikolojisi birçok olumsuz durum ile mücadele edebilecek muhteşem bir yapıya sahip. Aşırı sıcak havanın getirdiği olumsuz düşüncelere teslim olmaktan ziyade bu düşüncelerle hem yaşam tarzı olarak hem de psikolojik olarak mücadele etmek, onları yenmeye olanak tanıyabilir.

Bu olumsuz düşüncelere karşı savunma mekanizmanızı geliştirebileceğiniz birkaç öneri:

• Aşırı sıcak havalarda su ve mineral dengesi oldukça önemlidir. Bu yüzden duygu durum bozukluklarında önemli bir etken olan sıvı kaybı yaşanmaması için günlük su miktarı yani 2- 2,5 litre mutlaka tüketilmelidir. Buna ek olarak vücudun mineral dengesini koruyabilmek için şekersiz ve aynı zamanda asitsiz içecekler tercih edilmelidir.
• Sıvı kaybetmemek ve dolasıyla psikolojinin kötü yönde etkilenmemesi için açık renkli, pamuklu, rahat ve serin giysiler tercih edilmelidir.
• Kaliteli bir uyku için nemsiz ve aynı zamanda serin ortamlar tercih edilmelidir.
• Günün en sıcak saatlerinde dışarı çıkmamaya özen gösterilmelidir.
• Aşırı sıcaklarda mümkün olduğunca stres yaratacak ortamlardan uzak durulmalıdır.
• Sıcak havalarda yapılması gereken veya eğlenilen işleri ertelemek psikolojiyi kötü yönde etkileyebilir. Bu yüzden mümkün olduğunca eğlenceli aktivitelere de zaman ayırmaya çalışılmalı ve sosyalleşilmelidir.
• Önemli işler mümkün olduğunca serin ortamlarda yapılmalıdır.
• Rahatlayabilmek için bol bol ılık veya soğuk duş alınabilir.
• Eğer fiziksel aktivite yapılacaksa ya sabah erken saatlerde ya da akşam serinliğinde yapmaya özen gösterilmelidir.
• Yağlı, şekerli ve hazır gıdalardan uzak durularak hafif beslenilmelidir.

Sonuç olarak, aşırı sıcakların sadece fiziksel sağlık üzerinde değil, aynı zamanda psikolojik sağlık üzerinde de önemli etkileri bulunmaktadır. Bu nedenle, aşırı sıcak hava dalgalarının yaşandığı zamanlarda kendimize ve çevremizdeki insanlara daha fazla özen göstermek, iyi bir hidrasyon sağlamak, serinlemek için uygun yöntemler kullanmak ve gerektiğinde profesyonel yardım almaktan çekinmemek önemlidir.

Hülya Çolakoğlu

Psikolog