Muğla Valiliği imzasıyla belediyelere gönderilen Doğa Koruma ve Milli Parklar Müdürlüğü talimat yazısı, Anayasa’dan başlayarak 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ve Belediye Kanunu başta olmak üzere birçok mevzuata aykırıdır. Bu yazı;12.09.2025 tarihine kadar, muhtarları ve belediyeleri, halkı ihbar mekanizmasına zorlayarak ceza sopasıyla korkutmaya çalışmakta; kamu düzeni ile halk arasında derin bir çatışma zemini yaratmaktadır.

1. Hukuki Çerçeve

Anayasa md. 56: “Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir.” Hayvanların yaşam hakkı çevrenin ayrılmaz parçasıdır.

5199 sayılı Kanun (2021 ve 2 Ağustos 2024 değişiklikleri):

- md. 4 – Hayvanların korunması ve refahı esastır.

- md. 6 (2024 değişikliği) – Sahipsiz hayvanların yaşam alanlarında kısırlaştırma ve aşılamayla korunması düzenlenmiştir. 2025 sonuna kadar sahipli kedi ve köpekler için çip zorunluluğu da yoktur.

- Hiçbir maddede hayvanların “toplama kamplarına kapatılması” ya da gönüllülerden koparılması öngörülmemiştir. Muğla İli ve İlçelerinde, 5199 sayılı yasada 2024 yılında yapılan değişikliklere uygun, ruhsatlı veya izin verilen hayvan bakımevi bulunmamaktadır. Eski yasaya göre alınan ruhsatlar geçersizdir.

5302 sayılı İl Özel İdaresi Kanunu ve İl Özel İdare Yönetmeliği: Yetki sınırlarını aşarak muhtarlara “ihbar yükümlülüğü” yüklenmesi mümkün değildir.

Hukuk devleti ilkesi gereği, idari talimat ve genelgeler kanunların üstünde olamaz.

2. Soruyoruz!

Köpek popülasyonunun son 7 ayda arttığını söylüyorsunuz; sayım yapılmadığı halde bu iddiayı neye dayanarak öne sürüyorsunuz?

Eğer artış varsa, çözüm popülasyondaki artışta kusuru olmayan köpekleri ve kırsaldaki vatandaşı cezalandırmak değil; kısırlaştırma seferberliği, kuduz ve karma aşıların yapılması, kırsal bölgelerde yaban hayatı aşılaması.

Kırsaldaki çobanın, köylünün köpeklerini aşılatmak ve kısırlaştırmak için maddi imkânı yokken, destek programı oluşturmak yerine vatandaşı ceza ile korkutup, yasalara aykırı biçimde hayvanını terk etmeye zorlayan bir sistem neden kuruluyor?

3. Hukuksuz Emir Suçtur!

Mevzuata uygun olmayan, fiili imkânsızlık ve personel yetersizliği içinde çalışan, liyakatsiz veterinerlerin bulunduğu bakımevlerine; köpeklerin üst üste istiflenircesine doldurulmasını istemek, açıkça “suç işle” demektir.

Fiili imkânsızlık ortadayken, hayvanların toplatılması; onların fiziksel ve psikolojik acı çekmesini, hastalanmasını ve hatta ölmesini göze almaktır. Bu durum ne hukukla ne vicdanla ne de kamu yararıyla açıklanabilir.

Biz hayvan hakkı savunucuları olarak şunu açıkça ilan ediyoruz:

Buna asla izin vermeyeceğiz.

İfşa etmekten korkmayacağız.

Yılmayacağız.

Hukuksuz ve kanunsuz emirlere itaat edilmesini kabul etmeyeceğiz.

4. Taleplerimiz

Barınak adı altında işleyen toplama kamplarındaki hayvanların derhâl gönüllülerine geri verilmesini talep ediyoruz.

Kırsaldaki popülasyonun kontrol altına alınması için acilen gönüllülerle işbirliği içinde kısırlaştırma ve aşılama seferberliği başlatılmalıdır.

Belediyeler ve muhtarlar, halkla karşı karşıya getirilmemelidir. Muhtarlara vatandaşları “ihbar ettirme” görevi verilemez.

Valilik ve belediyeler, 5199 sayılı Kanun’un öngördüğü şekilde gönüllülerle işbirliği yapmak zorundadır. Bu anlamda hukuki tüm haklarımızı kullanacağımızı kamuoyuna ilan ederiz.

5. Çağrımız

Sokaklarımızın, mahallelerimizin maskotu olan köpeklerimizi vermeyeceğiz! Doğal yaşam alanlarında veya “barınak” adı altında toplama kamplarına kapatılmalarına izin vermeyeceğiz.

Bu nedenle, Muğla Yaşam Hakkı Savunucuları olarak;

- Muğla Valisi’nden ve

- Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı’ndan ivedilikle randevu talep ediyoruz.

Ortak akılla, bilimsel verilerle ve gönüllülerin desteğiyle çözüm üretmek mümkündür. Hukuka aykırı, hayvan düşmanı talimatlara itaat etmeyeceğiz.